İşte Bandırma Vapuru’nun Müze Yapılması İçin 1957 Tarihli Belgesi

Ama Emir Yerine Getirilemedi! Mustafa Kemal Atatürk’ü İstanbul’dan Samsun’a taşıyarak Milli Mücadele’nin sembolü haline gelen Bandırma Vupuru, 1957 yılında Cumhurbaşkanı’nın emriyle müze yapılmak istenmiş. Ne var ki bu emir yerine getirilmediği daha doğrusu emir verilmeden yıllar önce Bandırma vapuru 1925 yılında jilet olduğu için, Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından vapurun aynı ebat maketi bu gün Samsun’da müze olarak hizmet veriyor.. Cumhurbaşkanlığı’ndan Başbakanlığa yazılan emir şöyle; Türkiye Riyaseti Cumhur Umu Kâtipliği Yüksek Başvekâlete, Reis-i Cumhurumuz, Atatürk’ü 1919 senesinde Samsun’a götürmüş olan ve 1950 yılına kadar ‘Bandırma’, bilahare ‘Ülgen’, ismi altında çalışan ve halen Denizcilik Bankasınca hizmet dışına çıkartılmış bulunan vapurun, tarihi kıymeti dolayısıyla, eski adı ile müze olarak muhafaza edilmesinin muvafık olacağını buyurmuşlardır. Derin saygılarımla arz ederim. Umumi Katip Bilindiği gibi 1957 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı 1 Kasım 1957 tarihinde yapılan seçimle yeniden seçilen Mevcut Cumhurbaşkanı Celal Bayardı. Bayar, 1. turda oy birliğiyle yeniden cumhurbaşkanlığına seçilmişti. VAPURUN HİKAYESİ Bandırma Vapuru, 1878 yılında İskoçya'nın Glasgow kentinde Mac. Intyre Paisley - Huston and Cardett tersanesinde 21 sıra numarası ile 279 grostonluk yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilmiştir. Geminin ilk sahibi Dussey and Robinson şirketi gemiyi Torocaderto adı altında 5 yıl çalıştırdı. 1883 yılında Yunanistan'daki H. Psicha Preus Firmasına satıldı. Kymi adını alarak, geminin Londra'da olan kaydı Pire Limanına alınmıştır. 1890 yılında H. Psicha Preus firması gemiyi başka bir Yunan firması olan Cap. Andereadis firmasına satmış, 12 Aralık 1891 tarihinde kaza sonucu batmış, aynı yıl içersinde yüzdürülüp Kıymı adı ile İstanbul Rama Derasimo firmasına satılarak İstanbul Limanına kayıt edilmiştir. 1894 yılında o zamanki Deniz Yolları İşletmesi anlamına gelen İdare-i Mahsusa'ya nakledilmiş ve Türk bayrağı çekilerek, adı Panderma olarak değiştirilmiştir. Marmara Denizi kıyılarında, Tekirdağ, Mürefte, Şarköy, Karabiga, Erdek arasında yük ve yolcu seferleri yapmıştır. İdare-i Mahsusanın statü değiştirerek 28 Ekim 1910 yılında Osmanlı Seyrüsefain İdaresi (Osmanlı Denizcilik İşletmesi) olunca geminin adı Bandırma olarak değiştirilerek posta vapuru haline getirilmiştir. 19 Mayıs 1919 tarihinde Atatürk ve Silah Arkadaşlarını Samsun'a getirdikten sonra yine posta hizmetlerine devam etmiştir. 1924 yılında Türkiye Seyrüsefain İdaresi tarafından hizmet dışı bırakılmıştır. 1925 yılında gemi Bozmacı İlhami isimli Türk armatöre satılmış, ve aynı armatör tarafından 4 ay içinde hurda olarak parçalanmıştır. 1999 yılında Samsun'da vapurun birebir replikasının inşa edilmesi projesi başlatılmış, 2001 yılında inşası tamamlanan vapur 18 Mayıs 2003 tarihinde müze olarak hizmete açılmıştır.