DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Seyfettin BUDAK
Seyfettin BUDAK
Giriş Tarihi : 25-08-2023 12:52

Ölüme Teselli Aramak

İnsan, ölümden korkar. Çünkü ölüm, bilinmezlik içerir. “Ölüm bir yok oluş mudur?” sorusu, bu bilinmezliğin en bilinen sorusudur.

Korku, bu bilinmezliğin içinde adeta bir gölge gibi takip eder insanı.

Şair Cahit Sıtkı Tarancı, ölümün içindeki bu gizemliliği şöyle ifade eder:

Neylersin ölüm herkesin başında.

Uyudun uyanamadın olacak

Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşında?

Bir namazlık saltanatın olacak,

Taht misali o musalla taşında.

Psikanalist Irvin Yalom bu konuda şöyle der:

 “Her anı, tamamen ölümün farkında olarak yaşamak, hiç kolay değildir. Bu, güneşe doğrudan bakmaya benzer, fazla dayanamayız; o nedenle hayatımızı korkudan donmuş bir şekilde geçiremeyeceğimiz için ölüm korkusunu yumuşatacak yöntemler üretiriz. Evlenip çocuk yapmak, zengin ya da ünlü olmak, göz önünde olup bilinir olmak, ölümle baş etmenin en kolay yoludur.” (Yalom, 2008: 12)

İnsanın bütün bu çabası, ölüm korkusuna teselli aramaktır.

İnsan, küçük de olsa bir olasılığın var olduğuna inanıp umudunu sürdürmek ister.

Çünkü umut, yaşamın anlamı, ölümün ise tesellisidir.

Tarihte nice insanlar, bu umut yolculuğuna çıktı ve ölüme teselli aradı.

Sümer ve Akad metinlerinde geçen Gılgamış, ölüme teselli aramak için ölümsüzlüğü bulmayı umut etmişti.

Gılgamış destanında o, Utnapiştim'i (Nuh’u) bulmak üzere yola çıkar. Ölüme bir çare bulmak ister. Ölümsüzlüğü bulamaz ama suda yetişen ölümsüzlük otuna sahip olur. Bu bitki yaşlıları gençleştirmektedir. Yolculuğu sırasında Gılgamış, bu otu bir gölün kenarına bırakır ve bu serin gölde yüzerken bir yılan gelir, otu kapıp kaçar. Bu yüzden yılan ölümsüzlüğü temsil eder.

 

Hz. Musa ise teselliyi, ölümsüzlük suyunun aktığı iki nehrin birleştiği yeri aramakta bulur. Kur’an da Kehf Suresi (18/60-64) ayetleri arasında Hz. Musa ve bilge adam iki denizin birleştiği yerdeki ölümsüzlük suyunu bulmak üzere birlikte yolculuğa çıkarlar. İki denizin birleştiği yere geldiklerinde yiyecekleri olan tuzlu balıklar canlanır ve denize karışıp gider. Fakat onlar, balıkları orada unuttukları için orayı fark etmeden geçip gitmişler ve balıklar akıllarına gelince de aradıkları yerin burası olduğunu anlamışlardır.

 

Gılgamış ve Hz. Musa’nın belirsizliğe yönelik teselli arayışındaki ortak nokta; kavuştuklarını zannettikleri teselliyi tekrar kaybetmiş olmalarıdır.

 

İşte bu da, insanın en büyük trajedisidir.

 

Ölümlü olduğu halde, ölümsüzlüğü bulmanın umuduna sarılmak…

 

Onların bu teselli arayışındaki başka bir ortak nokta, ilk adımın, hayal, duygu, imge ile başlayıp, mitoloji ile devam etmesi, akıl ile son bulmasıdır.

Bilince varınca insan, aradığı şeyin kavuşulamayacak bir şey olduğunun farkına varıyor. Ve başka yöntemler arıyor.

Tanrıya yaklaşmaya ve sıfatlarına benzemeye çalışmak, ölümsüzlüğe kavuşmak gibi midir? Sorusunun cevabı bu yöntemlerden biridir.

Platon, Devlet eserinin, Theaitetos diyalogunda  “Tanrılar doğru olmaya çalışan, elinden geldiği kadar tanrılara yaklaşan bir adamı yüzüstü bırakmazlar, kendilerine benzeyen bir adamı unutmazlar” der. (Devlet: 613a).

Yasalar’da ise “öyleyse tanrıya dost olacak kişinin olabildiğince ona benzemesi zorunludur. Bu temellendirmeye göre içimizden ölçülü olanı, kendine benzediği için tanrı sever.” demektedir.(716c).

Ve Timaos diyalogunda ise Platon şunları söyler:

 “Eğer bir adam dikkatini, arzularına ihtiraslarına yöneltirse ve bunları geliştirmek için ıstırap duyarsa, mecburen sadece ölümlü olmuş olur. Kendisinde mümkün olabildiğince tamamen ölümlü olan kalır. O sadece ölümlü tarafını beslemiştir. En başından beri ölümlülüğünü geliştirmiştir. Diğer yandan, eğer bir adam, kendini ciddi anlamda öğrenme sevgisine ve hakiki bilgeliğe adarsa, kendindeki tüm bu yönler üzerine alıştırma yaparsa, o zaman kesin olarak, onun düşüncelerinin ölümsüz ve tanrısal olmasını engelleyecek bir şey kalmaz. İnsan doğası, bu ölçüde ölümsüzlükten pay alabilir. Bunu becerememesi için hiç bir sebep yoktur: Sürekli tanrısal yönüne bakarak, kendi içinde yaşayan tanrısal rehbere sürekli özen gösterirse, gerçek anlamda mutlu olacağı kesindir.”(Timaios: 89e- 90e).

 

 

 

NELER SÖYLENDİ?
@
Seyfettin BUDAK

Seyfettin BUDAK

DİĞER YAZILARI Z Kuşağı İle Neden Kuşak Çatışması Yaşanır? Amaçsız Mutluluk Mu Mutlu Amaç Mı? Güçlü toplum için reform şart mıdır?-2 Güçlü Toplum İçin Değişim ve Süreklilik Şart Mıdır?-1 İnsanlar Eşit Midir? Alışkanlıklarımızın Sınırı Nereye Kadar Olmalı! Varlık özgürlüğü kısıtlar mı İyi bir Toplum Olmanın Sistem Şartı-2 Gelenek Bir İnanç Mıdır! Bir Eylemin Ahlaki Değerini Belirleyen Şey Nedir? Akıl İyi ve Kötüyü Ayırarak Mı İşler? Akıl Mı Fikir Mi Karışır? Akıl ve Sağduyu İle Adalet Erdemi Ahlakın kaynağı evrimsel süreç midir? İnsandaki Doğal Ahlaki İlke Kanıtlanabilir Mi? Tükenmişlik Hissini Yaşamak İradenin Sevgi ve Merhamet Eylemi Yüksek Düşünce İle İnanca Ait Düşünceyi Düşünmek Yüksek Düşünce İle İnanca Ait Düşünceyi Düşünmek Teknoloji Hayatın Kendisi Midir? İnsan Allah’ı (cc) Bilmeye Meyilli Bir Varlık Mıdır? Giysiye Bakıp Aldanmamak Acı İle Mutluluk Bir Arada Mı? Rasyonel Çaba Arttıkça Kesinlik Azalır Mı? Platon’a Göre Eğitim Zevkimiz okumaya dönüşür mü? Toplumun Rehberlik Servisi Aydınlar Kötüden İyi Çıkar Mı! Galen’e göre ahlakın kaynağı doğuştan mıdır? “Ben” bilinci Üç pizzacı Hayatın gerilimlerini aşmak mümkün müdür? Hayata anlamlı mı anlamsız mı bakmalı! İnsanın Sorularla Anlam Arayışı İman Mı İntihar Mı?/Tolstoy Yanılmışım Tanrı Varmış / Antony Flew Sözün Özleri Z Kuşağının Zihin Dünyasındaki Kırılmalar Erken Karar Verme Hastalığı Özel Bireylerin Dünyası Otizmli Yağmur Adam Raymond Aklın Tarihsel Gelişimi Ateizm, teizm, agnostisizm ve deizm nedir? Hayatı Sebep ve Süreç Odaklı Yaşayıp Anlamlı Kılmak Yalnızlık Aforizmaları İnsanın Aşk Halindeki Beyanı Dua Altıncı His Gençler için ne yapmalı? Yalnızlık Niçin Ruh, Akıl ve Allah’a Mahsustur? Medeniyetin Yolu Batı’dan Mı Geçer? Şehrin Öbür Tarafından Koşarak Gelen Adam Bilgi Bilinç ve Özgürlüğe Adanmış Kadın Hypatia Dert İnsanı Olmak Aşk imanın özgürlük bedeli midir? Suskun Yıldızların Gizemli Bakışı Kurban bayramınız mübarek olsun! Depremde vefat eden babalar anısına…Babasızlık Nedir Bilirim Din İle Varlık Sınırında Kapı Açmak Sanatla Varlık Sınırında Pencere Açmak Bir Yer Var Biliyorum Ama Anlatamıyorum… Bir Yer Var Biliyorum Ama Anlatamıyorum… Gönül Bahçesinde Yürümek Gözyaşım Düştüğü An Gönül Bahçesinde Yürümek Tefekkürün Serencamı Denizde Yürümek
KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ
NAMAZ VAKİTLERİ
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA