Buhara’da yaşayan bir adam, kendisinden bir şey isteyenlere çok iyi muamele ederdi. Ta gecelere kadar cömertlik eder, altınlar saçardı.
Güneş gibi, tertemiz ay gibiydi. Onlar da Allah’tan aldıkları aydınlığı halka saçarlar ya. Her sabah fakirlerin bir kısmına ihsanda bulunur; böylece hiçbir tayfanın mahrum kalmamasını isterdi.
Bir gün dertlilere iyilik eder, bir başka gün ise dul kadınlara ihsanda bulunurdu. Bir başka gün ise borçlulara para verirdi.
Yalnız bütün bu ihsanları ve iyilikleri yaparken bir şartı vardı. Kimse, ağzını açıp bir şey istemeyecekti. Çünkü bir insanların bir şey istemesinden hiç hoşlanmıyordu.
Onun bu huyunu bilen fakir ve yardıma muhtaç kimseler de, geçeceği yolun kenarına, duvar gibi dizilirler, susup beklerlerdi.
Herkes biliyordu ki birisi ağzını açıp bir şey isteyecek olsa, tek bir şey bile alamazdı. Bir gün nasılsa ihtiyarın biri;
- Açım! Bana zekât verseniz, diyecek oldu.
Etraftakiler, hemen ihtiyarı;
- Sus! Bir şey söyleme. İstemeden veriyor. İstersen bir kuruş alamazsın, diye uyardılar.
Ne var ki ihtiyar, hiç oralı olmadı. Aralıksız isteyip durmaktaydı. Sonunda o ihsan ve iyilik sahibi adam, artık dayanamadı. İhtiyara;
- Babacığım! Ne utanmaz ihtiyarsın sen, dedi.
İhtiyar, bu cömert adama hiç beklemediği bir cevap verdi. Ona şöyle dedi:
- Sen, benden daha beter bir utanmaz adamsın. Çünkü bunca varlığınla, bu cihanı yedin, yuttun. Şimdi de bu âlemle beraber öteki âlemi de elde etmeye kalkışıyorsun. Bir tek dünya sana yetmedi de iki dünyayı da istiyorsun.
Cömert adam, bu sözleri duyunca ihtiyarın ne demek istediğini anladı. Çünkü o, bunca iyilik ve cömertliği, gerçekten de ahret âlemini düşünerek yapıyordu.
Bu akıllı ve cömert adam, daha sonra gülümseyerek o ihtiyara hak verdi ve bir hayli mal bağışladı. İhtiyar, bütün malları alıp gitti.
O ihtiyardan başka, kendi ağzıyla bir şey isteyen hiç kimse, ne yarım dirhem altın alabildi ne de bir zerre kumaş.
