Kasım ayı güven endekslerine baktığımızda hizmet sektörü ve perakende ticaret sektörü güven endekslerinde bir artış; inşaat sektörü güven endeksi ve mevcut mal stok seviyesinde ise bir azalış olduğunu görüyoruz. Bu göstergeler sektörlere vatandaşın bakış açısının ne olduğunu gösteren bilgiler içerdiği için ülkemizin ekonomik koşullarını da yansıtmaktadır.
Bu bilgiler bize inşaat sektöründe ciddi bir daralmanın olduğunu ve bu daralmanın biran önce aşılması gerektiğini göstermektedir. Daha önce alınan önlemlerin ciddi anlamda problemin çözümü için yeterli olmadığını daha farklı önlemlerin alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Ayrıca içerisinden geçilen döneme bakarak 2019 yılının risklerle fırsatların yan yana olduğu hatta iç içe geçeceği bir yıl olacağını şimdiden kestirmek mümkündür. Çünkü problemlerin ve sıkışmanın olduğu dönemler fırsatlarında olduğu dönemlerdir.
İnşaat sektöründe yaşanan sıkıntının sebeplerine objektif olarak inerek çözüm yollarını ortaya koymak gerekiyor.
Öncelikle sektörde son yıllarda yapılan yeni projelerle ciddi bir arz fazlası durumu oluşmuş olduğundan bu arzın hızlı bir şekilde eritilmesi gerekmektedir. Bunun içinde insanların gelir seviyelerinin sosyal refah düzeyinde gerçekleşmesi gereklidir.
Mevcut fiyatlandırmalarla beyaz yakalı çalışanın dahi alım gücünün orta derecede bir daireyi almaya gücünün yetmediği bir ortamda daha alt kademede çalışanların bir konut sahibi olması mümkün değildir. Bu yüzden fiyatların makul seviyelere indirilmesi gereklidir.
Faizlerin hızlı bir şekilde düşürülmesi inşaat fiyatlarının da düşmesine sebep olacak ucuzlayan gayrimenkule talep artacaktır.
Kredi borcu sebebiyle hacze uğrayan konutların sayısının hızla düşürülmesi için bankalar borçlulara ek süre veya düşük oranda ek kredi imkânı sunarak dairenin borcunun ödenmesi noktasında alıcıya destek olmalıdır.
Ellerinde yeterli miktarda likit olmayan inşaat firmalarına devlet teşvikleri verilmelidir.
Yabancı para birimlerindeki kur artışının düşürülmesi için gerekli önlemler alınarak inşaat maliyetleri düşürülmelidir. Düşük maliyetler ile düşük fiyatlar ortaya çıkarılmalı ve arz stokunun hızla eritilmesi amaçlanmalıdır.
Ön ödeme yaparak ev almak için elindeki varını yoğunu satan ve sonrasında mağdur edilen vatandaşın mağduriyetleri hızlı bir şekilde hukuki anlamda çözülmelidir. Bu anlamda inşaatlar kaldığı yerden yeni şirketlere verilerek vatandaşın evi biran önce yapılmalı ve kendisine verilmelidir.
Yeni yapılacak projelerde konutun yatırım amacı olmaktan çok vatandaşın oturumuna yönelik özelliği ön plana alınmalıdır. Dolayısıyla bizim adet gelenek ve göreneklerimize uygun daire üretiminin önü açılmalı bizlerin yaşam biçimine uygun olmayan daire üretimine hızlı bir şekilde son verilmelidir.
Kira çarpanları projenin yerine ve özelliğine göre 300-400’leri bulmuş olduğu için yatırımdan çok ikametgâh özelliği ön planda tutularak yeni konutlar, arsalar veya işyerleri üretilmelidir. Çünkü diğer yatırım enstrümanlarının getirisi inşaat sektöründeki getirinin ciddi anlamda önüne geçmiştir.
İşsizlik oranlarının hızlı bir şekilde düşürülebilmesi için önlemler alınarak sanayinin önü açılmalıdır. Ay sonunu zor getiren insanların oturacağı bir ev almayı düşünmesi mümkün değildir.
Nasıl ki bu hafta yapılan bir düzenleme ile cep telefonu, tablet ve bilgisayarlar da kredi kartına taksitlendirme sayısı 6’dan 12 ye çıkarılmışsa gerek fazla olan konut arzını düşürmek gerek finansal anlamda zor durumda olan inşaat şirketlerinin sıkıntılarını çözmek gerekse de vatandaşı ev sahibi yapabilmek adına uygulanabilir önlemlerin ivedi bir şekilde alınması gereklidir.
Dr. Mustafa Yurttadur / Diriliş Postası
