Bir insan olarak sosyal ilişkilerin sürdürülmesinde iletişim doğal bir süreçtir. Bulunduğumuz konum ve platform gereği olarak da yatay ve dikey iletişim kaçınılmazdır. Ast, üst ve hiyerarşiye bağlı iletişim dikey, bunun yanında aynı düzlemedeki ilişkilerimiz yataydır.
Dikey ilişkilerde; saygı, sevgi, hürmet ve sempatinin ötesinde kaygı söz konusudur. Bir mecburiyet olarak içinizden gelmese de o şekilde davranma mecburiyeti vardır. Bunun yanında mutlak itaat ile birlikte ram olma da gereklidir. Yatay iletişimde ise hiyerarşik bir basamak olmadığı için ilişkiler daha özgün ve samimi olarak gerçekleşmektedir. Hiyerarşinin olmaması aynı zamanda ilişkilerin sarpa sarmasına da neden olmaktadır.
Dikey ve yatay iletişimi Müslümanlık üzerinden ele alacak olursak şöyle bir manzara ortaya çıkmaktadır. Mesela müminlerin Allah ile olan ilişkileri dikey bir iletişimdir. Burada kul olma bilinci ile ya sevgi ya da cehenneme gitme korku ve kaygısı ile iletişim kurulmaktadır. Müslümanların aslında Allah ile olan ilişkilerinde yani dikey iletişimde çok fazlı sıkıntı söz konusu değildir. Çoğu Müslüman İslam’ın beş şartını yerine getirdiğinde kendisini kurtardığı vehmine kapılmaktadır. Oysaki bunlar zaten görevdir, bunların dışında ki davranış kalıpları asıl belirleyici olacaktır.
