Türkiye’de 2016’da yayınlanan Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmeliği ile Amasya, Antalya, Burdur, Bartın, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 19 ilde kenevirin üretimine sınırlı olarak izin verildi.
Uyuşturucu madde üretiminde kullanılması sebebiyle dünyanın birçok ülkesinde ekiminin yasak olması, zihinlerde yanlış algıya mahkûm edilen kenevir, bin bir türlü faydasıyla aslında endüstriyel bir bitki özelliği taşıyor ve 4 milyar dolarlık bir pazara tekabül ediyor.
Toplumsal yapıyı tehdit eden uyuşturucu maddenin aksine faydası saymakla bitirilemeyen onlarca alanda kullanılan kenevirin dünya genelinde oluşturduğu pazarın, Grand View Research raporuna göre, 2025 yılında 11 milyar dolara çıkması bekleniyor.
Aynı rapora göre dünya genelinde başlıca kenevir üreticileri ise ABD, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya, Brezilya, Almanya, Fransa ve İngiltere. Sağlık başta olmak üzere endüstriyel bir bitki olan kenevir, ilaç, kâğıt, yakıt, kumaş yapımında kullanılıyor. Üstelik uzmanlara göre otomotiv sektöründe de faydalanılan kenevir, petrol ve petrokimya ürünlerine önemli bir alternatif olmasıyla dikkat çekiyor.
TÜRKİYE’DEKİ ÜRETİM SÜRECİ
Türkiye’de 2016’da yayınlanan Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmeliği ile kenevirin üretimine sınırlı olarak izin verildi. Bu kapsamda Amasya, Antalya, Burdur, Bartın, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 19 ilde üretiliyor. Söz konusu yönetmeliğe göre, kenevir yetiştirecek üreticilerin Bakanlıktan izin alması ve yalnızca izin verilen bölgelerde ekilen ürünlerin de Bakanlık personelince ayda bir denetlenmesi gerekiyor. Dahası üretilen kenevirin sanayiye yönelik olması şart koşuluyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin üretimine ağırlık vermeye hazırlandığını açıkladığı kenevir, özellikleri ve kullanım alanları ile merak konusu haline geldi. Tarım Bakanlığı bünyesinde kenevirin üretimine yönelik çalışmaların başlarken kenevir bitkisine ilişkin bilinmeyenleri Diriliş Postası Genel Yayın Yönetmeni Erem Şentürk ile konuştuk.
KENEVİR ÜRETMİ NEDEN YASAKLANDI?
Geriye dönüp baktığımızda kenevir üzerine ne tür lobi faaliyetleri yapıldığını görüyoruz?
1930 yılına kadar dünyanın bütün kâğıt ihtiyacının %85’i kenevirden karşılanıyordu. Sonra ABD’nin dünya ülkelerine uyguladığı baskıyla kenevir üretimi, esrar bahanesiyle yasaklanıyor. Çünkü kenevir petrolün de rakibi. Asfalt, plastik ve kumaş gibi daha onlarca ürün yapılabiliyor. Ancak zaman değişti. Türkiye aynı 1970’lerde olduğu gibi haşhaş konusunda gösterdiği milli iradeyi 2016 yılında kenevir konusunda da gösterdi, kenevir yasağını kaldırdı. 2016 yılının Temmuz ayında Türkiye’de 19 ilde kenevir üretimine izin verildi. 1930 yılında Amerika’da başlayan yasaklama 2 yıl içinde bütün dünyaya yayılmış ve o gün bugündür yıl 2018, neredeyse 1 asırdır petrol sahipleri daha zengin olsun petrolün tahtı sallanmasın o petrol üzerine kurulmuş ekonomi devam edebilsin diye, kapitalizmin sistemleri bozulmasın diye kenevir “tu kaka” bir bitki ilan edildi.
O gün bugündür dünyanın her yerinde ekilmesi yasak. Çok uzun yıllar önce Afyon’da Erbakan’ın vermiş olduğu bir savaş vardı. Bu savaş da dünyaya “Afyon Alkaloid Savaşları” olarak geçmişti. Amerika çok kızıyordu bizim Afyon’da afyon üretmemize, kendi morfinlerimizi üretmemize ama o dönemde Erbakan çok dinlememişti onları, Afyon Alkaloid Fabrikası kurulmuştu. Yani Erbakan, o savaşı kazanmıştı. Afyon Alkaloid Savaşı’nı kazanmıştı. Bugün dünyada artık kenevir savaşları var. Peki yeni hükümet bu kenevir savaşlarını kazanır mı derseniz evet kazanabilir 2016 yılında Türkiye’de 19 şehirde kenevir ekimi valilikten izin alarak ve kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
25 YILLIK ORMAN KAPASİTESİNE SAHİP
Bilinenin ötesinde kenevir daha başka nerelerde kullanılıyor?
Kenevir, ağaca göre 25 kat daha hızlı büyüyor. 1 yıllık kenevir tarlası 25 yıllık orman kapasitesinde ürün veriyor yani. Ayrıca kenevir ağaçlara göre yine 25 kat daha fazla oksijen sağlıyor. Kenevir ağaca göre 20 kat daha az bakım ve yatırım gerektiriyor. Kenevire zirai ilaç kullanmaya gerek yok; çünkü zararlılara karşı kendini koruduğu gibi çevresini de koruyor. Kenevirden üretilen kâğıt ağaçtan üretilen kâğıda göre 3 kat daha dayanıklı. Ağaçtan üretilen kâğıt en fazla 3 defa geri dönüşürken kenevirden üretilen kâğıt en az 8 defa geri dönüşüme girebiliyor. Kenevirden üretilen kâğıt gerçekten 1. sınıf kâğıt oluyor. Kenevirden üretilen kâğıdın hammadde maliyeti ağaç hamuruna göre %60 daha ucuz. Kenevirden üretilen kâğıdın ağaç hamuru gibi petrokimya kimyasallarına ihtiyacı yok. Türkiye’de Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak illerinde kenevir yetiştirmek serbest. Buralardan kenevir toplansa ve kâğıt üretilse hem daha ucuza mal edeceğiz hem rekabetçi bir fiyatımız olacak hem de ithalatı azaltacağız.
MALİYETİ YARI YARIYA DÜŞÜRÜYOR
Peki, niye yapamıyoruz?
Bu soruyu uzun yıllardır kâğıt fabrikasında çalışan bir yöneticiye sorduğumda da şu cevabı aldım: “Biz kâğıt üreticisi değiliz, koliciyiz. Kenevir ekilecek, toplanacak, hamur olacak, selüloz alınacak, artan yan ürünler uygun koşullarda depolanacak, ilaç ve yem fabrikalarına geri satılacak. Ohoo bu dediklerin çalışkanlık gerektirir. Bizde öyle çiftçi de yok öyle patron da... Bizim patronlar alırlar krediyi, alırlar makinaları ‘Avrupa’nın en büyük kâğıt fabrikasını kurduk’ derler ama koli basarlar, oluklu mukavva yaparlar. ‘Kenevir’ desen ‘Esrarcılık mı yapalım, iyi bir şey olsaydı Avrupalı çoktan yapardı o işi’ der, keser atarlar!..” Üstelik kenevirden kâğıt üreten bir fabrikanın yatırım maliyeti ağaçtan kâğıt üreten fabrikaya göre yarı yarıya daha ucuz ama biz yapmıyoruz işte!..
250 HASTALIĞA İLAÇ
Kenevir deyince hepimizin aklına uyuşturucu geliyor ama sağlık alanında kullanıldığı doğru mu?
Bilinen 250 tane hastalığa faydası olan bir bitkiden söz ediyoruz. Ve en azından 20 hastalığın doğrudan tedavisi için kullanılıyor. Öyle fosfor, potasyum, demir, saymakla bitmeyen mineral ve vitamin deposunun bir bitki. Yüzlerce yapılan bir bitki. İnanılmaz sağlığa faydalı ve besin deposu aynı zamanda. Sağlığa faydası yanında çevreye büyük faydaları var. Şöyle bir örnek verelim, tam ziraat dönüşümlü bir bitki diyebiliriz kenevir için. Ne demek bu dönüşümlü ziraat? Her iklimde her toprakta, dünyanın her yerinde bütün mevsimlerde istediğiniz şekilde ekip yetiştirebileceğiniz bir bitki. Çok suya ihtiyacı yok, üstelik eğer çok sulanırsanız, mesela Rize’de ekerseniz ve çok yağmur yağarsa çürümez, kurak bir coğrafyada ekerseniz büyüyebilir, faydalı, yararlı bir bitki.
Kenevirden elde edilen kâğıda baktığımızda durum nedir?
Normal bir orman ağacından elde ettiğimizde bunu en fazla üç dört defa dönüştürebilirsiniz ve o kâğıt mutlaka petrol yan ürünlerinin yani kimyasalla desteklemek zorundadır. Ama kenevirden elde edilen kâğıt o kadar kalitelidir ki, kimyasalla desteklenmek ihtiyacı yoktur, üstelik orman ağacından elde edilen kâğıt gibi üç dört defa değil 8 defa dönüştürülen bir kaliteli kâğıt elde etmiş olursunuz.
PETRO KİMYA ÜRETİMİ
Bir de Petro kimya tarafı var değil mi?
Kenevir çevre ve sağlığa faydalarının yanında asıl savaş meselesi olan ekonomik tarafı petro-kimya yan ürünü deniliyor ya yüzden fazla ürünü var ya bunları hepsini kenevirle yapabilirsiniz. Örnek plastik... Kenevirden elde edilen plastik petrolden elde edilen plastik kat kat daha kaliteli ve daha kaliteli olmasına rağmen daha ucuz. Petrolden elde edilene göre kenevirden elde ettiğiniz plastik iki kat daha fazla. Bütün bunları yan yana topladığınızda şimdi yavaş yavaş kenevirin neden yasaklandığını kafanızda belirlemeye başlamıştır.
Muhammed ŞİMŞEK – Diriliş Postası
