DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Memiş OKUYUCU
Memiş OKUYUCU
Giriş Tarihi : 23-06-2019 13:33

Eğitimi Terbiye Etmek

Bir işin nasıl yapılacağını gösteren yol, yöntem, kaide, kural, metotlar vardır.

Kaideler, işin niteliğini, değerini, estetiğini, verimini belirleyen kriterlerdir. Yerine göre metodoloji, sistematik olarak ta adlandırabiliriz.

Geleneğimiz, bu kaidelerin doğrudan insanlar arası ilişkileri belirleyen, gündelik yaşamın akışını düzenleyen bölümünü ‘adab’ olarak adlandırmıştır.

Hukukta ve genel sosyal bilimlerde bir ilke vardır: Usül, asıldan önce gelir. Herhangi bir dava da her hangi bir cürüm, kabahat söz konusu ise, hukuk toplumlarında bunun cezai bir bedelinin olması gerekir. Bu cezai bedeli, kurulu hukuk düzeni tayin ve tespit eder. Hukukun kurallarının çerçevesinde bir işlem, gerçekleştirilecekse önce usül yani yöntem şartları yerine getirilir. Fiilin; faili, davalısı, davacısı, yardım edenleri, o fiili işleyenlerin; hangi konumda, hangi şartlarda; sorgu, muhakeme ve ne tür bir ceza uygulanacağının bir usüle bağlanmış olması gerekir. Muhakeme esnasında da bu usül ve esaslara uygun hareket edilmesi, hakların ve hukukun geçerliliği açısından şarttır/gereklidir. Hukukun yerini bulması, hakkın sahibine teslim edilmesi işte bu şartlara riayet edilmekle ancak mümkün olur. Bu yöntemlere uyulmakla hak tecelli eder/edebilir.

Sosyal hayatta ve sosyal bilimlerde de bir usül vardır/olmalıdır. İşin kendisinden önce, nasıl yapılacağı daha önceliklidir. Yani önce, usül gelir!.

        Bunun için ‘usulsüz vusül(varış) olmaz’ demiş atalarımız!

Bizim ilim/bilim geleneğimizde ‘adab’ olarak adlandırılan kaideler, kurallar bütününden söz etmiştik yazının girişinde. Klasik sistemimiz, ilim öğrenme aşama ve basamaklarında uyulması gerekli kaideleri  'adap' olarak isimlendirdiği kurallar koymuştur. Tüm tedrisat/eğitim kademelerinde de  adabı, nezaket ve terbiye konusu haline getirmiştir. Medeniyetimiz, adabı aynı zamanda ahlakî bir nitelik olarak görmüş. Gönül ve akıl eğitimi ile ahlakî kurallar bütünü oluşturmuştur. Tahsil kademelerinin tümü usül, kaide terbiyesini yani adabı; okula giriş , başlangıç eğitimi olarak şart görmüşlerdir. Adabın bir gönül ve akıl terbiyesi 'haya' ve 'utanma duygusu' dairesinde hayata geçirilmesine de 'edep' denilir. 
Edebini bilmeyi, edebini takınmayı, edep dairesini, edep dışına çıkmamayı, edep etmeyi ve kendisine sınırları hatırlatılıp ta 'edep erenlere' denildiği zaman duracağı yeri bilmeyi öğreten bir terbiye, maarif sistemimiz vardı/olmalıdır/olacaktır. Nihayet kendisine 'edebine dikkat et' ihtarını bildiren 'edep ya hu!' denildiği zaman tüm zamanların ve mekanların durdurulduğu hududu bildiren ve bu davranışın gönül terbiyesini anlatan bir maarifimiz vardı/olacaktır. 

Tekkelerin girişinde ‘edeb ya hu’ yazar idi!
Zamanın kelamına döndürse idik bu hitabı; ‘zamanını, sıranı, haddini ve hududunu,  yerini bekle’ 'vakarını(onurunu) koru' olarak isimlendirebilirdik!
Yunus bütün bu değerlerimizi ne güzel söylemiş:

         Vardım ilim meclisine eyledim kıldım talep,

         Dediler ilim geride, illa edep illa edep.

İçinde gönül eğitimini, edebi, adabı barındıran bir terbiye sistemi idi klasik sistemimiz.
Hasılı bu maarifimizin edepli, terbiyeli, müeddep insanlar yetiştirdiği bir ahlak, nezaket ve terbiye sistemi vardı.

Asırlarca devletler kuran, medeniyetimizi kıtalara, iklimlere taşıyan, yeryüzünde mamur beldeler kurup, adaleti ile bütün insanlığa hizmet eden atalarımız bütün bunları; yüksek nitelikli talim terbiye sisteminden yetiştirdikleri cemiyet ve  bu cemiyeti meydana getiren insanlar ile başarmışlardır. 

İthal edip  iki yüz yıldır ülkemizde uyguladığımız mevcut eğitim sistemi  pragmatik bir sistemdir. Eğitim sistemimiz üzerinde, 19. asırdan 1908 ikinci meşrutiyete kadar Fransız tesiri, 1920’ye kadar bir miktar Alman tesiri ve özellikle 1924’ lerden itibaren artan bir şekilde Amerikan tesirinden söz edebiliriz. Bir örnek vermek gerekirse 1968 ilkokul programı. Hazırlıkları 1955’lerde başlamış, yirmiye yakın ülkede çalışmalar yürütülmüş, değerlendirme toplantı sonucu Viyana’da açıklanmış bu program Ford Vakfının finansmanı, denetimi ve gözetiminde tespit edilip, uygulamaya konulmuştur.  En önemli özelliği ben merkezci, pragmatist ve olabildiğince ferdiyetçi olmasıdır. 1968 ilkokul programı da, eğitim sisteminin sadece bir parçasıdır.

 Neslimizi cendereden geçiren mevcut eğitim sisteminin kendisi terbiyeye muhtaçtır. Neslimiz mevcut maarif sistemi ile akıl, gönül ve ruh terbiyesinden mahrum kalmış bulunmaktadır. İnsan imalatı sun’i gerçeklikler, bizim değerler alanımızı kaplamakta, kapatmaktadır.

Bu eğitim sistemi, terbiye edilmelidir! İçinde milli kimliğimizi taşıyan, gelenekten gelen adabımızı ve edebimizi özümseyerek, yeni çağdaki ideallerimize yürüyüş cehdi taşıyan, bizi geleceğe taşıyacak bilgilerle  donanımlı, sormaya,  sorgulamaya üretmeye göre yapılandırılmış bir terbiye sistemi kurulmalı. Neslimize milli bir ruh inşa edilmelidir.

Diriliş çağımızı kurup, zamanın ruhunu  ve zamana ruhunu yazacak neslimizi yetiştirecek ve mevcut eğitim sistemini terbiye edecek bir milli maarif sistemi kurmalıyız! 

Sağlıcakla kalın.

NELER SÖYLENDİ?
@
Memiş OKUYUCU

Memiş OKUYUCU

DİĞER YAZILARI Türkçe Tartışmak Türkçeyi Tartışmak Ölümünün 50. Yılında muallim mahir iz Ölümünün 50. Yılında muallim mahir iz Eğitimde Üç Zarf ve Empatik Bir Müzakere Yeni Müfredat Taslağı Nasıl Bir Model Sunuyor? Eğitim ve Maneviyat Maarif Muhiti, Eğitim Modeli Maarifin Türkçesi Millî Eğitim Şûrası Üzerine Hârezmî Eğitim Modeli Ankara’da Bir Eğitim ‘Ada’sı Bir Fikir Adamı Ali Fuad Başgil Türkiye'de Şehirli Dindarlık Doğunun Yedinci Adami: Mehmet S. Aydin Istiklal Marşi Ve Akif’in Öğretmenliği Türkiye’de Bir Üniversiteye Rektör Olmak Eskimeyen Zaman Efendisi: Ali Fuad Başgil Tarihe İz : Muallim Mahir İz Eskimeyen Zaman Efendisi: Ali Fuad Başgil Kalpten Gelen Bir Söz Maarif Televizyonu Muallim Bir Maarif Adami Olarak Mustafa Öcal Boğazköprü’de Yanaşık Düzen Ya Da Bir Fasl-I Cenaze Tıp Dili Bizim Neyimiz Olur? Eğitimin Ele Alinacak Yani Dünyanin Sahili Selameti: Kalkınmış Türkiye Evvel Giden Ahbaba Selam Olsun Üniversiteler Türkiye’ye Ne Zaman Yetişir? Vakar Abidemiz: Ayasofya Camii Türkiye’nin Temel Eğitim Meselesi: Meslekî Eğitim Geleceğin Meslekî Eğitimi: Büyük Türkiye Meslekî Eğitim Üniversitesi Mütehassis Olmayan ‘Eğitim Uzmani’ Olur Mu? Kıran Günlerinde Meşk Ve İçe Yolculuğumuz Yeni Bir Sistem Ve ‘Yenilmişlerin’ Düzeni Bir Dönüştürme Projesi: Köy Enstitüleri – 2 Bir Dönüştürme Projesi Köy Enstitüleri Ederini Tüketen Düzen Ve Biz Akif’in Türkiyesi, Türkiye’nin Akif’i Yüzümüzü Ak Edecek Bir Söz Üreten Nesil Çağı Yönetir Kalbinin Dili Olmayan Şair: Akif Münevver Ya Da Çınlayan Nağme Olmak Tuba Ağaci, Bambu Ağaci Tarihin Inkilap Etmesi Geleceğin Dünyasi Gelişler Ve Geri Gidişler Hak Temelli Bir Reforma Doğru Söylesem Tesiri Yok, Sussam… Maarif reformu neden şart? Yazmak Ve Yazarak Yaşamak İlim iktidarı, memleketin imarıdır! Maarifin ahlâkı var mı? Maarifin örfü yok Orff’u var! Eğitimde Dezavantajlı Gruplar Ve Maarifin Adaleti Dört çeker, ne kadar çeker! O şehre varmaz isek! Durduramayacaksınız! Türkiye’nin Yurt dışı Öğrenci Perspektifi FETÖ’nün Eğitim Boyutu Maarifimize Çankırı Modeli Utangaç Sunumlu ‘Zoraki Ve İstendik’ İnsan Maarif nedir? Seçimin galibi: eğitim sistemidir! Ecnebi memleketlere öğrenci gönderme meselemiz!
KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ
NAMAZ VAKİTLERİ
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA